Presuda 1 U 2553-12 od 10.05.2012.-zaštita konkurencije

Republika Srbija
UPRAVNI SUD
1 U 2553/12
10.05.2012. godine
B e o g r a d

U IME NARODA

Upravni sud, u veću sastavljenom od sudija: dr Jadranke Injac, predsednika veća, Biljane Tamburkovski Baković i Jelene Tišma Jovanović, članova veća, sa sudskim savetnikom LJiljanom Petrović, zapisničarem, odlučujući u upravnom sporu po tužbama tužilaca V AD HK B, Ulica..., koga zastupa adv. DG, iz Beograda, Ulica..., F DOO, PZPUISTIZ B, koje zastupaju advokati GD, AD, GČ i PA, svi iz B, Ulica, FF DOO B, Ulica..., koga zastupa adv. SP, po specijalnom punomoćju, JF DOO B, Ulica..., koga zastupa DR, direktor, V AD B, Ulica, koga zastupaju advokati NA, SA i AA, svi iz B, Ulica i adv. MRB iz B, Z, Ulica, F DOO B, Bulevar ..., koga zastupa SDŽ, direktor, čiji su punomoćnici adv. NA iz B, Ulica.... i ... ML, direktor BAS, Ulica.... B, NB, H AD V, ..., G AD B, ..., koje zajednički zastupa punomoćnik adv. BB, P, Ulica... , Z-A AD L, Ulica..., koje zastupa adv. D A S, B, Ulica..., S DOO B, Bulevar ..., koga zastupa adv. MC, B, Ulica... , J, AD iz Z, Ulica..., koje zajednički zastupaju VD i BS, advokati iz Z, Ulica..., protiv tužene Komisije za zaštitu konkurencije RS, Ulica..., radi poništaja rešenja Saveta Komisije za zaštitu konkurencije broj ... veza: od .. godine, u predmetu zaštite konkurencije, u nejavnoj sednici veća, dana 10.05.2012. godine, doneo je

P R E S U D U

Tužbe se UVAŽAVAJU i PONIŠTAVA rešenje Komisije za zaštitu konkurencije RS, broj ... veza: od .. godine.

ODBIJAJU SE zahtevi tužilaca H AD, V, ..., G AD, B, F Z-A AD L, FF DOO B i F DOO, za naknadu troškova spora.

O b r a z l o ž e nj e

Savet Komisije za zaštitu konkurencije je na ...-oj sednici održanoj ... godine doneo rešenje broj ... veza: od .. godine, godine, kojim se:

  1.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURENCIJE privrednom društvu H AD iz V, Ulica..., u obliku obaveze plaćanja novčanog iznosa u visini od ...% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog u ... godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od ... godine.
  2.NALAŽE SE privrednom društvu H AD iz V, Ulica..., da izvrši meru zaštite konkurencije iz stava 1 dispozitiva, uplatom novačnog iznosa u visini od ... RSD (slovima: ...dinara) u korist budžeta Republike Srbije broj .... model ... – sa pozivom na broj: dvocifreni kontrolni broj po modelu ... – trocifreni broj opštine, grada odnosno teritorije – broj ovog rešenja.
  3.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURENCIJE privrednom društvu G AD Z, ..., u obliku obaveze plaćanja novačnog iznosa u visini ...% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog u ... godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od ... godine.
  4.NALAŽE SE privrednom društvu G AD Z, ..., , da izvrši meru zaštite konkurencije iz stava 3. dispozitiva, uplatom novačnog iznosa u visini od ... dinara RSD (slovima: ... dinara) u korist budžeta Republike Srbije broj ... model ... – sa pozivom na broj: dvocifreni kontrolni broj po modelu ... – trocifreni broj opštine, grada odnosno teritorije – broj ovog rešenja.
  5.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURENCIJE privrednom društvu Z L AD, Ulica ..., L, u obliku obaveze plaćanja novčanog iznosa u visini ...% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog u ... godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravnosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od ... godine.
  6.NALAŽE SE privrednom društvu Z L AD, Ulica ..., L, da izvrši meru zaštite konkurencije iz stava 5. dispozitiva, uplatom novčanog iznosa u visini od ...( slovima: ...dinara) u korist budžeta Republike Srbije broj ... model ...7- sa pozivom na broj: dvocifreni kontrolni broj po modelu ...- trocifreni broj opštine, grada odnosno teritorije - broj ovog rešenja.
  7.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURENCIJE privrednom društvu J AD Z, ..., Z. u obliku obaveze plaćanja novčanog iznosa u visini ...% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog ... godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravnosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od godine.
  8.NALAŽE SE privrednom društvu J AD Z, ..., Z, da izvrši meru zaštite konkurencije iz stava 7. dispozitiva, uplatom novčanog iznosa u visini od ... RSD ( slovima: ... dinara) u korist budžeta Republike Srbije broj model ... - trocifreni broj opštine, grada odnosno teritorije - broj ovog rešenja.
  9.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURENCIJE privrednom društvu S DOO, Bulevar...., B, u obliku obaveze plaćanja novačnog iznosa u visini ...% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog u ... godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravnosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od ... godine.
  10.NALAŽE SE privrednom društvu S DOO, Bulevar...., B, da izvrši meru zaštite konkurencije iz stava 9. dispozitiva, uplatom novačnog iznosa u visini od ... RSD (slovima: ... dinara) u korist budžeta Republike Srbije broj ... model ... – sa pozivom na broj: dvocifreni kontrolni broj po modelu ...- trocifreni broj opštine, grada odnosno teritorije - broj ovog rešenja.
  11.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURENCIJE privrednom društvu FS DOO. B, ..., u obliku obaveze plaćanja novčanog iznosa u visini ...% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog u ... godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od ... godine.
  12.NALAŽE SE privrednom društvu FS DOO B, ..., da izvrši meru zaštite konkurenije iz stava 11. dispozitiva, uplatom novčanog iznosa u visini od ... RSD (slovima: ... dinara) u korist budžeta Republike Srbije broj ... model ...– trocifreni broj opštine, grada, odnosno teritorije - broj ovog rešenja.
  13.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURENCIJE privrednom društvu V AD H KZPLIDMR, ..., Beograd, u obliku obaveze plaćanja novčanog iznosa u visini 1,8% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog u ... godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od ... godine.
  14.NALAŽE SE privrednom društvu V AD, H KZPLIDMR, ..., B, da izvrši meru zaštite konkurencije iz stava 13. dispozitiva, uplatom novčanog iznosa u visini od ... RSD (slovima: dinara) u korist budžeta Republike Srbije broj ... model ... – sa pozivom na broj: dvocifreni kontrolni broj po modelu ... – trocifreni broj opštine, grada, odnosno teritorije – broj ovog rešenja.
  15.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURENCIJE PD V, AD ZMSPEI V B, ...., NB, u obliku obaveze plaćanja novčanog iznosa u visini ... od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog u ... godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije, broj ... od ... godine.
  16.NALAŽE SE PD V, AD ZMSPEI V B, ...., NB,, da izvrši meru zaštite konkurecnije iz stava 15. dispozitiva, uplatom novčanog iznosa u visini od ... RSD (slovima: ... dinara) u korist budžeta Republike Srbije, broj ... model ... – sa pozivom na broj: dvocifreni kontroli broj po modelu ...– trocifreni broj opštine, grada odnosno teritorije - broj ovog rešenja.
  17.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURNCIJE PD F DOO, Bulevar..., B, u obliku obaveze plaćanja novčanog iznosa u ivisini ...% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog u ... godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od ... godine.
  18.NALAŽE SE PD F DOO, Bulevar..., B, da izvrši meru zaštite konkurencije iz stava 17. dispozitiva, uplatom novčanog iznosa u visini od ... RSD (slovima: ... dinara) u korist budžeta Republike Srbije broj ... model ... – sa pozivom na broj: dvocifreni kontrolni broj po modelu ... – trocifreni broj opštine, grada odnosno teritorije - broj ovog rešenja.
  19.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURENCIJE PD FF DOO, B, , B, u obliku obaveze plaćanja novčanog iznosa u visini ...% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog u 2007. godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj od ... godine.
  20.NALAŽE SE PD FF DOO, B, , B, da izvrši meru zaštite konkurencije iz stava 19. dispozitiva, uplatom novčanog iznosa u visini od .... RSD (slovima: ... dinara) u korist budžeta Republike Srbije broj .... model ...– sa pozivom na broj: dvocifreni kontrolni broj po modelu ... – trocifreni broj opštine, grada odnosno teritorije - broj ovog rešenja.
  21.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURENCIJE PD J–F DOO PZMSUIIZ, ..., B, u obliku obaveze plaćanja novčanog iznosa u visini ...% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog u .. godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od ... godine.
  22.NALAŽE SE PD J–F DOO PZMSUIIZ, ..., B, da izvrši meru zaštite konkurencije iz stava 21. dispozitiva, uplatom novčanog iznosa u visini od ... RSD (slovima: ... dinara) u korist budžeta Republike Srbije broj ... model... – sa pozivom na broj: dvocifreni kontrolni borj po modelu ... – trocifreni broj opštine, grada odnosno teritorije - broj ovog rešenja.
  23.ODREĐUJE SE MERA ZAŠTITE KONKURENCIJE privrednom društvu Unihemkom d.o.o za proizvodnju, promet i usluge, Vojvode Stepe 44, Novi Sad, u obliku obaveze plaćanja novčanog iznosa u visini ...% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog u 2007. godini, zbog toga što je zaključilo i izvršilo zabranjeni sporazum, utvrđen pravosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj 4/0-01-105/08-125 od 12.12.2008. godine.
  24.NALAŽE SE PD U DOO ZPPIU , ..., NS, da izvrši meru zaštite konkurencije iz stava 23. dispozitiva, uplatom novčanog iznosa u visini od ... RSD (slovima: ... dinara) u korist budžeta Republike Srbije broj ... model ... – sa pozivom na broj: dvocifreni kontrolni broj po modelu ... – trocifreni broj opštine, grada odnosno teritorije - broj ovog rešenja.
  25.UTVRĐUJE SE ROK od četiri (4) meseca za izvršenje obaveze iz stava 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22. i 24. dispozitiva, od prijema ovog rešenja, pod pretnjom prinudnog izvršenja.
  26.OBUSTAVLJA SE POSTUPAK određivanja obaveze plaćanja mere zaštite konkurencije protiv privrednih društava: HF AD, FL I – u stečaju, ..., I..., S... AD ZMSIP B – u stečaju, ...., B.d, V H AD - u stečaju, ..., B, zbog toga što su zaključili i izvršili zabranjeni sporazum, utvrđen pravosnažnim rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od ... godine.
  27.ODBIJA SE PREDLOG PD FF B, ..., B, za izvođenje dokaza veštačenjem, kao neosnovan.
  28.Ovo rešenje se objavljuje u “Službenom glasniku Republike Srbije” i na internet strani Komisije za zaštitu konkurencije.

U tužbi tužioca V AD HK, koja je u ovom sudu zavedena pod broj 1 U.2553/12, tužilac ističe da je, u istoj upravnoj stvari, Prekršajni sud u Beogradu doneo presudu 36-PR.br.330464/10 od 25.03.2010. godine, na osnovu koje su oslobođena krivice pravna lica obuhvaćena rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije br... od .... godine. Kako je pomenuta presuda Prekršajnog suda u Beogradu postala pravosnažna tužilac smatra da ne postoji mogućnost da se u pravosnažno okončanoj upravnoj stvari donese nova odluka. Radi se o institutu res iudikata, koji u procesnom smislu onemogućava okončanje postupka i donošenje meritorne odluke u upravnoj stvari koja je prethodno pravosnažno okončana. Iz tih razloga tužilac predlaže da sud tužbu uvaži i poništi u celini osporeno rešenje Komisije za zaštitu konkurencije.

U tužbi tužioca F DOO PZPUISTIZ B, koja je u ovom sudu zavedena pod broj 15 U.2591/12, tužilac ističe da je Prekršajni sud u Beogradu doneo presudu 36-PR.br.330464/10 od 25.03.2010. godine, na osnovu koje je oslobođen krivice tužilac u odnosu na prekršaj koji mu je tuženi organ stavio na teret. Kako je pomenuta presuda Prekršajnog suda u Beogradu postala pravosnažna tužilac smatra da ne postoji mogućnost da se u pravosnažno okončanoj upravnoj stvari donese nova odluka. Radi se o institutu res iudikata, koji u procesnom smislu onemogućava okončanje postupka i donošenje meritorne odluke u upravnoj stvari koja je prethodno pravosnažno okončana. Ističu da je tuženi organ pokrenuo novi postupak u nameri izricanja kazne tužiocu za delo za koje je on već pravosnažno oslobođen krivice i to retroaktivnom primenom novog Zakona o zaštiti konkurencije iako je retroaktivna primena ovog zakona zabranjena samom odredbom tog zakona kao i Ustava Republike Srbije. Tuženi organ je nesporno prekršio Ustav (odredba čl. 34. stav 4.) i izričitu zakonsku odredbu o zabranjenoj retroaktivnoj primeni Zakona o zaštiti konkurencije što pobijano rešenje čini apsolutno ništavim, odnosno što predstavlja razlog da se oglasi ništavim po službenoj dužnosti saglasno članu 41. stav 2. Zakona o upravnim sporovima. Navodi da je tuženi organ povredio i pravila međunarodnog prava – standarda Evropskog suda za ljudska prava koji predstavljaju i deo domaćeg zakonodavstva u delu povrede načela ne bis in idem. Dalje ističe da je tuženi organ iako je vanpravno i retroaktivno dao sebi za pravo da primenjuje novi Zakon o zaštiti konkurencije, doslednom primenom istog morao da konstatuje i uvaži činjenicu nastupanja zastarelosti izricanja i naplate mere, saglasno članu 68. stav 3. Zakona o zaštiti konkurencije. Dalje navode da se pobijano rešenje ne može pravno valjano ispitati jer je doneto bez navođenja bilo kakvih razloga, niti su navedeni razlozi o odlučnim činjenicama. Takođe, osporeno rešenje je doneto bez izvođenja bilo kakvih dokaza, iako je tužilac predlagao izvođenje dokaza veštačenjem. U svom izjašnjenju tužilac je izneo brojne prigovore o kojima se tuženi organ uopšte nije izjašnjavao, niti je dao razloge, iako je na to obavezan zakonskim odredbama. Smatra da je u ovako složenoj upravnoj stvari tuženi organ bio dužan da sprovede poseban ispitni postupak (član 132. Zakona o opštem upravnom postupku), a time je povredio i pravo tužioca na pravično suđenje. U tom smislu tuženi organ nije obrazložio zašto nije uzeo relevantan prihod kao osnov za utvrđivanje mere zaštite konkurencije, pogrešno je primenio formulu za određivanje ove mere i nepravedno je kaznio tužioca u odnosu na druge učesnike u navodno zabranjenom sporazumu. Pogrešno utvrđeno činjenično stanje vezano je i za konstataciju tuženog organa da je tržište lekova u Srbiji liberalizovano. Propustio je da utvrdi da pored konkurencije cenama postoji i drugi oblik konkurencije koji ne zavisi od cena (kvalitet lekova, referentna lista, rokovi plaćanja i sl.). Takođe, tuženi organ je pogrešno pretpostavio, a ničim nije dokazao postojanje štetnih posledica u predmetnom slučaju. Tužilac pobija u celini osporeno rešenje u tač. 11., 12. i 25. kao nezakonito i predlaže da sud održi javnu raspravu i donese presudu kojom se oglašava ništavim osporeno rešenje u tač. 11., 12. i 25. ili da tužbu uvaži i poništi osporeno rešenje, u tač. 11., 12. i 25. i obustavi postupak utvrđivanja mere zaštite konkurencije ili da tužbu uvaži i preinači osporeno rešenje u tač. 11., 12. i 25. tako što će tužioci odrediti meru zaštite konkurencije primenom zakona i podzakonskih akata, u odgovarajućem procentu relevantnog prihoda tužioca ostvarenog u .... godini, imajući u vidu sve olakšavajuće okolnosti i svrhu kažnjavanja i ili donese presudu kojom se tužba uvažava i poništava osporno rešenje u tač. 11., 12. i 25. i predmet vraća na ponovni postupak, s tim što se po svim predlozima obavezuje tuženi organ da tužiocu naknadi sve nastale troškove upravnog spora.

U tužbi FF DOO B, koja je u ovom sudu zavedena pod brojem 17 U.2593/12 tužilac navodi da osporenim rešenjem nije uopšte i nije pravilno primenjen Ustav RS, zakon, drugi propis i opšti akt, odnosno rešenje je doneto u suprotnosti sa Ustavom, drugim propisima i opštim aktima; u postupku donošenja osporenog rešenja nije postupljeno po pravilima postupka; činjenično stanje na osnovu koga je doneto rešenje je nepotpuno i netačno utvrđeno, a iz tako nepravilno i nepotpuno utvrđenih činjenica izveden je nepravilan zaključak u pogledu činjeničnog stanja; rešenje u delu o iznosu upravne mere zaštite konkurencije nije doneto u skladu sa ciljem s kojim je dato ovlašćenje tuženom organu da odluči o visini upravne mere. Precizira da je osporeno rešenje doneto suprotno čl. 34. i čl. 197. Ustava RS. Posebno ističe da je Prekršajni sud u Beogradu presudom 36-Pr.br.330464/10 od 25.03.2010. godine oslobodio tužioca od krivice zbog navodne povrede konkurencije utvrđene rešenjem o povredi. Na ovo rešenje Prekršajnog suda ni tužilac, a prema saznanjima, ni tuženi nije uložio žalbu, čime je to rešenje postalo pravosnažno, zbog čega shodno čl. 34. Ustava RS, protiv tužioca nije mogao biti pokrenut postupak izricanja mere koja je po svom karakteru kaznena, niti je takva mera mogla biti izrečena. To znači da presuda Prekršajnog suda u Beogradu, kao pravosnažna meritorna odluka o pojedinačnom slučaju, svojim obavezujućim erga omnes dejstvom ne dozvoljava ponovno odlučivanje o kaznenoj odgovornosti istog lica za isto delo. Ističu i povredu odredbe člana 74. Zakona o zaštiti konkurencije koja se odnosi na zabranu retroaktivnosti na postupke koji su započeti do dana početka primene novog Zakona, odnosno na postupke koji su u toku primenjuju se propisi po kojima su započeti. Ukazuju da tuženi nije pravilno primenio ni procesne odredbe Zakona o zaštiti konkurencije, odnosno i stari i novi zakon predviđaju da se postupak pokreće i da se postupkom upravlja zaključkom. Umesto zaključkom tuženi je postupak izricanjem upravne mere pokrenuo obaveštenjem, a predlog stranaka za izvođenje dokaza veštačenjem je odbio rešenjem. Postupanje suprotno pravilima postupka i propust tuženog organa da održi usmenu raspravu jer to što je Komisija održala usmenu raspravu u postupku utvrđivanja postojanja same povrede nije bilo dovoljno da se u potpunosti utvrde sve relevantne okonosti za utvrđivanje elemenata, posebno olakšavajućih i otežavajućih za izricanje mere zaštite konkurencije, a što predstavlja povredu odredbe člana 38. stav 2. Zakona o zaštiti konkurencije. Po stavu tužioca došlo je i do bitne povrede pravila postupka usled promene sastava Komisije koja je pokrenula i vodila postupak i Komisije koja je donela odluku kojom se izriče mera zaštite konkurencije. Ističu i povredu zbog odbijanja predloga za veštačenjem jer je utvrđivanje i ocena efekata koji su stvorili učesnici u postupku esencijalna za rešavanje ove stvari, a pritom i stručna lica u okviru Komisije ne poseduju neophodno usko-stručno znanje iz oblasti farmacije i ekonomije kako bi se pravilno utvrdile činjenice i primenio zakon, drugi propis i opšti akt. Ističu i da obrazloženje rešenja sadrži netačne navode da je protivrečno i nepotpuno. Dalje rešenje Komisije nije u skladu sa Uredbom o visini mere zaštite konkurencije, kao i smernicama za primenu Uredbe koje je tuženi usvojio dana ... godine, a retroaktivno ih primenjuje na povrede konkurencije koje su utvrđene ... godine. Postavili su i zahtev za preinačenje osporenog rešenja u delu koji se odnosi na novčani iznos mere zaštite konkurencije u skladu sa članom 72. stav 3. Zakona o zaštiti konkurencije, i da u tom smislu sud smanji iznos mere zaštite konkurencije, tj. utvrdi da nije kod tužioca postojala namera da izvrši povredu konkurencije, odnosno da utvrdi da je povreda bila neznatna ili da nije bila većeg obima. Predlažu da sud tužbu usvoji, poništi osporeno rešenje u celini i obaveže tuženog da naknadi troškove u roku od 8 dana od dana prijema ove presude.

U tužbi, i dopuni tužbe JF DOO B koja je u ovom sudu zavedena pod brojem 23 U.br.2594/12, tužilac osporava da u rešenju Komisije za zaštitu konkurencije od ... godine nije pravilno primenjen zakon, drugi propis ili opšti akt, da u donošenju rešenja nije postupljeno po pravilima postupka, da činjenično stanje nije pravilno utvrđeno, pa samim tim je izveden nepravilan zaključak u pogledu činjeničnog stanja. Navodi da je Komisija Obaveštenjem sa pozivom na izjašnjenje bro j... pozivajući se na čl. 114. st. 1. i čl. 115. Zakona o opštem upravnom postupku pokrenula postupak po službenoj dužnosti radi izricanja mere zaštite konkurencije. Navedenim postupanjem Komisija je prekršila odredbu člana 38. stav 3. Zakona o zaštiti konkurencije, jer se istom predviđa da je sastavni deo rešenja kojim je utvrđena povreda konkurencije i odluka Komisije o meri zaštite konkurencije. Tužena primenjuje dualni pravni režim, pa primenjujući odredbe ranijeg i sadašnjeg Zakona o zaštiti konkurencije stvara neodrživi pravni okvir u kome grubo kršeći i odredbe starog i novog zakona izriče meru zaštite konkurencije. Komisija je postupila i suprotno članu 35. stav 3. važećeg Zakona koja predviđa da se postupak pokreće zaključkom, a navedenu formu obaveštenja ne poznaju ni Zakon o zaštiti konkurencije ni Zakon o upravnom postupku. Povređena je i odredba čl. 133. st. 2. i 3. Zakona o opštem upravnom postupku jer tužiocu nije bila data mogućnost da se izjasni na činjenice koje mogu biti od uticaja na rešenje ove upravne stvari, a što je izričito predviđeno članom 38. stav 2. važećeg Zakona. Dalje navode da su povređene i odredbe koje se odnose na rok zastarelosti za određivanje, odnosno naplate mere zaštite konkurencije, odnosno apsolutno je nemoguće meru odrediti i naplatiti protekom roka od 3 godine od dana izvršenja radnje. U pogledu izrečene mere tužilac navodi da su smernice za primenu Uredbe za određivanje iznosa koji se plaća na osnovu mere zaštite konkurencije i procesnog penala u suprotnosti sa Smernicama Evropske komisije za zaštitu konkurencije. Naime, Sporazumom o stabilizaciji i pridruživanju, Srbija je na osnovu člana 73. ovog Sporazuma preuzela obavezu da prilikom odlučivanja u postupku pred Komisijom za zaštitu konkurencije mora primeniti kriterijume koji proističu iz primene pravila konkurencije koji se primenjuju u EU, praksu institucija EU, kao i presude Međunarodnog suda pravde. Ukazuju i na tvrdnju tužene (strana 30 osporenog rešenja), kako je bez posebne kvantifikacije posledica jasno da su nastale štetne posledice po budžet RS apsolutno proizvoljno data i nepotkrepljena dokazima, uz detaljno navođenje metodologije koja je morala biti primenjena prilikom izricanja mere zaštite konkurencije, odnosno nisu na pravilan način cenjene olakšavajuće okolnosti da je tužilac prestao sa radnjama koje predstavljaju povredu odmah nakon donošenja rešenja, kao i da je samo trajanje radnje bilo limitirano na period od manje od godinu dana. Ova okolnost kao olakšavajuća predviđena je i navedenim Smernicama Evropske komisije o načinu utvrđivanja novčanih kazni (“Službeni list EU” br.2006/C 2010/02). Predlažu da sud poništi osporeno rešenje u celini ili u delu u kome je osporenim rešenjem odlučeno u odnosu na tužioca.

U tužbi tužioca V AD B, koja je u ovom sudu zavedena pod 19 U.2595/12, osporava se isto rešenje Komisije za zaštitu konkurencije od ... godine, kojim su povređena osnovna prava tužioca, kao i pravo potrošača na tržištu Republike Srbije garantovana Evropskom konvencijom o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda i Ustavom RS. Tužilac se poziva na odredbu člana 6. Evropske konvencije o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda, kojom je garantovano pravo na pravičnu javnu raspravu u razumnom roku. Ističe prigovor presuđene stvari jer Komisija započela i okončala svoje postupanje u ovoj pravnoj stvari po ranije važećem Zakonu o zaštiti konkurencije (“Službeni glasnik RS” br.79/2005), da bi nakon okončanja postupka, pod novim delovodnim brojem i po novom zakonu (“Službeni glasnik RS”, br.51/09), ponovo pokrenula upravni postupak, i to protiv istih lica, po istom činjeničnom i pravnom osnovu, pa je na taj način Komisija postupala protivno principu ne bis in idem. Dalje ističe prigovor zastarelosti iz razloga što je protekao rok od 3 godine od izvršenja poslednje radnje koja se vezuje za dan donošenja rešenja Komisije za zaštitu konkurencije .... godine, a kojim je utvrđena povreda zaštite konkurencije, te kako je ... godine nastupio apsolutni rok zastarelosti za postupanje nadležnog organa u upravnom postupku, koji je svoje novo, nezakonito i ništavo rešenje doneo dana ... godine, pod novim brojem, predlaže da Upravni sud odluči o ovom prigovoru kao prethodnom pitanju. Dalje navodi da je nakon donošenja rešenja Komisije od ... godine ova Komisija inicirala pokretanje prekršajnog postupka svojim zahtevom ... od ... godine, kojim je predložila da sudija za prekršaje označena lica u zahtevu oglasi odgovornim po zakonu. Prekršajni sud u Beogradu u predmetu 36 P.br.330464/10 od 25.03.2010. godine doneo je presudu kojom je meritorno odlučio i oslobodio krivice sva lica protiv kojih je Komsija podnela zahtev za sprovođenje prekršajnog postupka. Navedena presuda Prekršajnog suda postala je pravosnažna i izvršna, pošto se Komisija nije na istu žalila. Zbog toga osnovano tužilac ističe prigovor res iudicata, jer nakon pravosnažnosti presude Prekršajnog suda nije dozvoljena retroaktivna primena novog Zakona o zaštiti konkurencije. Ukazuje da je Komisija za zaštitu konkurencije učinila povredu pravila upravnog postupka vezanu za odredbu člana 69. ZUP-a, jer u spisima predmeta nema dokaza da je sačinila zapisnik, niti je svojim rešenjem to konstatovala. Tužilac navodi da je Komisija pogrešno i netačno utvrdila činjenično stanje prilikom određivanja mere, odnosno određene parametre je netačno utvrdila, a pritom nije uzela u obzir olakšavajuće okolnosti koje idu u korist tužioca, zbog čega je činjenično stanje netačno i nepotpuno utvrđeno. Konkretno, Komisija je pogrešno utvrdila da je tržište lekova u Srbiji liberalizovano, međutim tužilac je insistirao o tome da u Srbiji postoji stroga trostepena regulacija cena lekova, što tužena nije htela da prihvati. Radi ilustracije iznosi i činjenicu da je ostalo nejasno, po kom pricipu je za proizvođača lekova utvrđena visina mere od ...% od ukupnog godišnjeg prihoda, a po kom pricipu je utvrđena visina mere od ...% za veledrogeriste, jer uporedno posmatrano između ove dve vrednosti je mala razlika ako se uzima u obzir da su proizvođači imali veću odgovornost na tržištu zbog vertikalnih sporazuma, u odnosu na veledrogeriste. Predlaže da se tužba tužioca uvaži i poništi osporeno rešenje u tač. 15. 16., i 25., odnosno da se osporeno rešenje oglasi ništavim.

U tužbi tužioca F DOO B, koja je sudu zavedena pod brojem 20 U.2596/12, tužilac ističe da su donošenjem osporenog rešenja povređena univerzalna prava i ustavna načela i ugrožena prava korisnika zdravstvene zaštite u RS. Posebno ističe da su rešenjem Komisije za zaštitu konkurencije ... od ... godine utvrđene povrede zaštite konkurencije u smislu člana 7. Zakona, a u smislu postojanja zabranjenih vertikalnih i horizontalnih sporazuma, pa se ovaj datum donošenja rešenja (... godine) ima smatrati kao početak roka zastarelosti od 3 godine računajući od dana izvrešenja poslednje radnje koja se vezuje za dan donošenja rešenja Komisije. Dalje navodi da je Komisija svojim zahtevom od ... godine inicirala pokretanje prekršajnog postupka koji je rezultirao donošenjem presude 36 P.br.330464/10 od 25.03.2010. godine, kojom je Prekršajni sud u Beogradu meritorno odlučio i oslobodio krivice sva lica protiv kojih je podnet zahtev za sprovođenje prekršajnog postupka. Ukazuje da je osporeno rešenje nezakonito jer je protivno principu ne bis in idem i uvodi retroaktivnu primenu zakona koja je izričito zabranjena članom 197. Ustava RS. Tužilac ističe u skladu sa čl. 24. st.1 tač. 1. Zakona o upravnim sporovima da Komisija nije uopšte primenila zakon, zbog čega je pravni akt ništav, u skladu sa čl. 257. st. 1. tač. 1. ZUP-a, jer je u pitanju pravna stvar o kojoj se više uopšte ne može rešavati ni u upravnom postupku, pa shodno tome predlaže da sud rešenje oglasi ništavim u skladu sa odredbom čl. 42. st. 1. i 3. ZUS-a. Tužilac ističe da je Komisija, pored pogrešne primene zakona, pogrešno primenila i drugi propis (Smernice Komisije), pogrešno ih tumačeći prilikom odmeravanja visine novčane mere. Pritom ukazuje da prema novim Smernicama iz ... godine postoji pravna praznina šta je polazna osnova koju je Komisija proizvoljno popunila stavljanjem ...% ukupnog prihoda kao polaznu osnovu za određivanje kazne, a ne iznos manji od toga. Dalje navodi da je utvrđivanje ...% od ukupnog prihoda za visinu mere zaštite konkurencije zakonito kao oblik iskazivanja mere, ali je potpuno nezakonito kao metod određivanja visine mere, jer ukupan prihod nije zakonski osnov za određivanje visine kazne. Ukupan prihod samo određuju granicu koju visina mere zaštita konkurencije ne sme da pređe. Ističe i bitne povrede pravila upravnog postupka u vezi sa odredbom čl. 69. ZUP-a. Tužilac navodi da je Komisija pogrešno i netačno utvrdila činjenično stanje prilikom određivanja mere, odnosno određene parametre je netačno utvrdila, a pritom nije uzela u obzir olakšavajuće okolnosti koje idu u korist tužioca, zbog čega je činjenično stanje netačno i nepotpuno utvrđeno. Konkretno, Komisija je pogrešno utvrdila da je tržište lekova u Srbiji liberalizovano i da je zbog toga predmetna povreda konkurencije morala da ima štetne posledice i bez posebne ocene visine štete. Posebno ističe da sudska praksa u EU potvrđuje da je potrebno tržište lekova posebno razmatrati i da nije moguće da se upoređuje sa tržištima drugih roba na kojima ne postoji administrativna kontrola cena. Predlaže da sud donese odluku u punoj jurisdikciji tako što će poništiti osporno rešenje kao nezakonito, ili tužbu tužioca u tač. 17., 18. i 25. uvažiti i poništiti osporeno rešenje, odnosno oglasiti osporeno rešenje ništavim.

U tužbi tužilaca H AD, V i   G AD, B, koja je u ovom sudu zavedena pod brojem III-3 U.2653/12, tužioci navode da podnose tužbu zbog nepostupanja Komisije po pravilima postupka kod donošenja osporenog akta. Ističu da inicijalni akt kojim je Komisija pokrenula upravni postupak je Obaveštenje sa pozivom na izjašnjenje broj od .... godine. Predmetnim upravnim aktom – obaveštenjem tuženi je faktički doneo odluku da prema tužiocima nastavi ranije započeti upravni postupak određivanjem sankcije – upravne mere, iako je određivanje sankcije prema tužiocima bilo okončano po odredbama prethodnog zakona koji je važio u momentu donošenja odluke Prekršajnog suda, i to tako što je doneta oslobođajuća presuda u odnosu na tužioce koja je postala pravosnažna dana 10.06.2010. godine, a koju je presudu primio i sam tuženi. Tužioci posebno ukazuju da je pored kršenja odredaba Zakona o opštem upravnom postupku i Zakona o zaštiti konkurencije, pravo stranaka u upravnom postupku garantovano na opšti način rezolucijom broj (77) 31 Saveta Evrope o zaštiti pojedinaca u odnosu na akte organa uprave, usvojenoj od strane Komiteta ministara na 275 sednici održanoj 28.09.1997. godine. Načela ustanovljena ovom rezolucijom su sadržana u pozitivnim propisima Republike Srbije i primenjuju se na zaštitu svih lica bilo “fizičkih ili pravnih u upravnim postupcima u vezi sa bilo kojom pojedinačnom merom ili odlukom koje se donose prilikom vršenja vlasti a koji su takve prirode da neposredno pogađaju njihova prava, slobode i interese”. U konkretnom upravnom postupku Komisija je postupala na potpuno suprotan način iako su tužioci podneskom od ... godine u smislu člana 133. stav 3. ZUP-a tražili da se izjasne o svim okolnostima i činjenicama koje su iznete u ispitnom postupku kao i da učestvuju u izvođenju dokaza i upoznaju se sa rezultatom izvođenja dokaza. Ukazuju da su pravni stavovi Komisije dati u obrazloženju osporenog rešenja suprotni osnovnom principu i načelu u kaznenom pravu, a koje znači da niko ne može biti kažnjen za neko ponašanje, odnosno da prema njemu ne može biti primenjena krivična sankcija, ako pre nego što ga je preduzeo - to ponašanje nije bilo predviđeno kao kažnjivo i ako za takvo ponašanje nije bila zakonom propisana sankcija. U toku trajanja upravnog postupka pred Komisijom tužioci su ... godine predložili Komisiji da obustavi upravni postupak sa razloga navedenih u istom podnesku, ali se o ovom predlogu Komisija nije izjasnila, već je dana ... godine donela osporeno rešenje. Ukazuju i na zastarelost, odnosno da su radnje koje su bile predmet upravnog postupka bile preduzimane u vremenskom perodu od ... godine do ... godine, te da je faktički od ... godine počeo da teče rok od tri godine za određivanje i naplatu mere zaštite konkurencije propisan članom 68. stav 3. Zakona o zaštiti konkurencije. Imajući u vidu ovu odredbu Zakona po navodu tužilaca Komisija je postupak za izricanje mere mogla voditi i morala okončati zaključno sa ... godine, a time što je odluku donela ... godine očigledno je da je postupala izvan zakonskog okvira od tri godine, zbog čega je takva odluka nezakonita, odnosno ništava u smislu člana 24. stav 1. tačka 1. ZUS-a. Predlažu da sud odluči donošenjem presude u sporu pune jurisdikcije, odnosno odluku donese nakon održane javne rasprave u smislu člana 34. st. 1. ZUS-a, tako što će I tužbu uvažiti i poništiti rešenje Komisije za zaštitu konkurencije, II obustaviti upravni postupak pred Komisijom pokrenut obaveštenjem o postupku izricanja upravne mere broj ... od ... godine, III da ova presuda u svemu zamenjuje osporeni akt Komisije, IV i obavezuje se tuženi da tužiocima plati sve troškove ovog spora u roku od 8 dana od dana dostavljanja presude, pod pretnjom prinudnog izvrešenja.

U tužbi tužioca Z-A AD, L koja je u ovom sudu zavedena pod brojem II-4 U.2877/12, tužilac ističe da je tuženi povredio Zakon o zaštiti konkurencije na njegovu štetu i to čl. 6. st. 3., čl. 7. i čl. 68.. Ističe da je pravosnažnim rešenjem Komisije od ... godine, dakle u vreme važenja ranijeg Zakona o zaštiti konkurencije i to tačkom VII, VIII i IX utvrđeno da su Ugovori o prodaji za ... godinu koji je zaključio tužilac, a opisani u tački VII rešenja akti koji za cilj i posledicu imaju bitno sprečavanje, ograničavanje ili narušavanje konkurencije na relevantnom tržištu veleprodaje lekova na teritoriji RS. Imajući u vidu da je presudom P.br.33464/10 od 25.03.2010. godine Prekršajnog suda u Beogradu tužilac oslobođen krivice i to iz razloga što je u prekršajnom postupku došlo do promene odredaba Zakona o zaštiti konkurencije, tj. dana 01.11.2009. godine prestao je da važi raniji propis, a po sada važećem zakonu za radnju za koju se tužilac tereti isključuje se kažnjavanje za prekršaj i propisuje kao sankcija upravna mera – mera zaštite konkurencije koju po rešenju donosi Komisija, pa kako je odredbom čl. 6. Zakona o prekršajima regulisano vremensko važenje propisa na tužioca treba primeniti propis koji je važio u vreme izvršenja prekršaja, odnosno ako je propis menjan, propis koji je najblaži po tužioca. Komisija suprotno svim zakonskim propisma pravi svojevrsnu kompilaciju između ranijeg i važećeg zakona, pa pošto prethodni zakon ne predviđa meru zaštite, Komisija ovu meru kao posebnu, izvan rešenja kojim se utvrđuje mera povrede konkurencije dakle, suprotno čl. 68. Zakona o zaštiti konkurencije, izriče u osporenom rešenju. Ističe i prigovor zastarelosti, odnosno smatra da je neprihvatljiv stav Komisije da zastaru računa od početka primene važećeg zakona, posebno imajući u vidu da u konkretnom slučaju poslednji dan povrede nastupa ... godine, pa zastara nastupa ... godine. Takođe, Komisija nije mogla da pokrene poseban postupak izricanja upravne mere traženjem izjašnjenja od tužioca, a kako je to učinila Komisija obaveštenjem od ... godine, a povreda konkurencije utvrđena je pravosnažnim rešenjem od ... godine i na ovaj način neovlašćeno i mimo zakona razdvojila postupak povrede konkurencije od postupka određivanja mere zaštite, jer se to ne može po važećem zakonu, a po kome Komisija računa rok zastarelosti. Ističe da je rešenje doneto uz bitnu povredu odredaba Zakona o opštem upravnom postupku, ne davanjem obrazloženja koje je vezano za određivanje prema tužiocu mere zaštite konkurencije od ...% od godišnjeg prihoda. Predlaže da sud tužbu uvaži i poništi osporeno rešenje u tački 5. i 6., ili poništi rešenje Komisije u tački 5. i 6. i obaveže tuženi organ na naknadu troškova postupka upravnog spora koliko budu izneli, a sve u roku od 15 dana, pod pretnjom prinudnog izvrešenja.

U tužbi tužioca S AD, B, koja je u ovom sudu zavedena pod brojem 9 U.2905/12, tužilac ističe da je tuženi organ započeo i vodio postupak protiv tužioca po Zakonu o zaštiti konkurencije iz ... godine. U toku tog postupka Prekršajni sud u Beogradu dana 25.03.2010. godine pod P.br.33464/10, doneo je odluku kojom je oslobodio krivice sve okrivljene među kojima i tužioca. Kako Prekršajni sud nije obustavio postupak već doneo oslobađajuću presudu, reč je o pravosnažno presuđenoj stvari, te tuženi organ nije imao pravo da nastavi vođenje postupka. Takođe, ističe da je nastupila zastarelost i da je određivanje mere zaštite nezakonito, jer se i po samom Zakonu o zaštiti konkurencije računanje zastarelosti vezuje za dan izvršenja radnje ili propuštanja ispunjenja obaveze, odnosno od poslednjeg dana vremenskog perioda izvršenja radnje. Ističe da je Komisija primenjivala u istom postupku i propis koji je prestao da važi i propis koji je u međuvremenu donet i to ne samo kaznene odredbe, koje su blaže po učinioca, već i druge odredbe koje bi trebalo, po tumačenju Komisije da stave učinioca u nepovoljniji položaj, a što je za posledicu imalo retroaktivnu primenu propisa suprotno članu 197. Ustava RS. Tužilac smatra da je predmetno rešenje protivzakonito u delu koji određuje meru u visini novčanog iznosa od ...% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog od strane tužioca u ... godini, s obzirom na okolnost da se iz obrazloženja rešenja ne može utvrditi na koji način je tuženi došao do tog iznosa. Ovo je posebno od značaja jer odgovornost svakog od učesnika ne podrazumeva i podjednaku odgovornost, a pogotovu kada sam organ priznaje da nisu svi učesnici primenili sve odredbe sporazuma kojima se ograničava konkurencija. Organ je bio dužan da utvrdi u kojoj meri je svaki od učesnika uticao na ograničavanje konkurencije na tržištu, pa da u odnosu na tu činjenicu odredi meru. Tužilac ističe da je tuženi postupao protivzakonito i u postupku utvrđivanja povrede Zakona o zaštiti konkurencije, jer se upuštao u ocenjivanje ugovora i utvrđivanja ništavosti istih, a to može samo sud. Predlaže da sud uvaži tužbu i poništi rešenje i to tačke 9., 10. i 25.. Ukoliko sud utvrdi da je osporeno rešenje nezakonito samo u delu koji se odnosi na visinu novčanog iznosa određene upravne mere, tužilac predlaže da sud preinači osporeno rešenje u tom delu tako što će smanjiti visinu novčanog iznosa.

U tužbi tužioca J AD, Z, koja je u ovom sudu zavedena pod brojem III-3 U.2787/12, ističu da tuženi organ bezuspešno pokušava svojim tumačenjem određenih zakonskih propisa da, na neki način, da objašnjenje zbog čega određuje predmetnu meru zaštite konkurencije prema tužiocu iako je ona iznad osnovnih načela pravne nauke i ustavom i međunarodnim aktima garantovanih prava i sloboda. Tuženi organ ne uzima u obzir pravno-relevantnu činjenicu da je tužilac pravosnažnim sudskim rešenjem Prekršajnog suda u Beogradu Pr.br.330464/10 od 24.03.2010. godine zajedno sa odgovornim licime oslobođen krivice za navodnu inkriminisanu radnju za koju mu se sudilo pred Prekršajnim sudom u Beogradu. Ističe da Evropski sud za ljudska prava, u svojoj praksi je utvrdio da se za izricanje novčanih kazni privrednim subjektima od strane nacionalnih tela zaduženih za zaštitu konkurencije, smatra odlučivanjem o krivičnoj optužbi u smislu odredbe člana 6. Evropske konvencije o ljudskim pravima i slobodama. Takođe, preporuka P(91)1 Komiteta ministara Saveta evrope u upravnim sankcijama svojim Principom 3. stav 1. Preporuke propisuje da niko ne može biti administrativno kažnjen za isto delo na osnovu iste pravne odredbe ili odredbe koja štiti isti društveni interes. Zbog toga Komisija nije ni mogla da primeni važeći Zakon o zaštiti konkurncije iz 2009. godine, jer član 197. Ustava RS zabranjuje povratno dejstvo zakona i drugih opštih aktata. Navodi i povredu odredbe člana 68. stav 3. Zakona o zaštiti konkurencije vezano za nastupelu zastarelost određivanja mere, odnosno zastarelost naplate mere zaštite konkurencije. Ističe da se u istom upravnom rešenju i jedinstvenom postupku treba rešavati kako o pitanju utvrđivanja povrede tako i o pitanju određivanja mere zaštite konkurencije i njenog novčanog iznosa, a u konkretnom slučaju tuženi organ je postupao suprotno odredbi člana 9. stav 1. ZUP-a, odnosno da se pre donošenja rešenja stanki mora omogućiti da se izjasni o činjenicama i okolnostima koje su od značaja za donošenje rešenja, s pritom se Obaveštenje koje je tužiocu dostavljeno 26.08.2011. godine, a kojim su stranke obaveštene o postupku određivanja upravne mere, nije onaj akt iz kojeg se stranka može upoznati sa bitnim činjenimcama, dokazima i ostalim relevantnim elementima na kojima će se zasnivati rešenje. Predlaže da sud tužbu uvaži i poništi rešenje Saveta komisije za zaštitu konkurencije od ... . godine veza: od ... godine.

U odgovoru na tužbe tužilaca, tuženi organ je u svemu ostao kod razloga iz obrazloženja osporenog rešenja i predložio je da sud tužbe odbije, kao neosnovane.

Kako se podnetim tužbama osporava isto rešenje tuženog organa, to je Upravni sud zbog ekonimičnosti postupka, a na osnovu člana 328. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br.72/11), a koji se primenjuje na osnovu člana 74. Zakona o upravnim sporovima („Službeni glasnik RS“ br.111/09) spojio predmete 1U.br.2553/12, 15U.br.2591/12, 17U.br.2593/12, 23U.br.2594/12, 19U.br.2595/12, 20U.br.2596/12, III-3U.br.2563/12, III-3U.br.2787/12, II-4U.br.2877/12 i 9U.br.2905/12, s tim što će se postupak voditi pod brojem 1U. br.2553/12.

Rešavajući ovaj upravni spor na osnovu činjenica koje su utvrđene u upravnom postupku i ispitujući zakonitost osporenog rešenja u skladu sa članom 41. stav 1. Zakona o upravnim sporovima (''Službeni glasnik RS'' broj 111/09), Upravni sud je, ocenom navoda tužbe, odgovora na iste i spisa predmeta ove upravne stvari, našao da su tužbe osnovane.

Iz spisa predmeta proizlazi da je presudom Upravnog suda III-2 U.6885/10 od 15.04.2011. godine potvrđeno rešenje Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od .... godine. U obrazloženju osporenog rešenja, ocenjujući pravni osnov za određivanje upravnih mera u konkretnoj situaciji, na osnovu pravosnažnog rešenja Saveta komisije donetog po prethodnom Zakonu, Savet komisije je zauzeo pravni stav prema kome je u ovakvoj činjeničnoj i pravnoj situaciji nužno izricanje upravnih mera iz člana 68. u vezi člana 57. stav 1. Zakona o zaštiti konkurencije (“Službeni glasnik RS” br.51/09). U obrazloženju se navodi da sprovedeni postupak nije u suprotnosti sa članom 74. ovog Zakona, niti suprotan opšteprihvaćenom načelu pravne sigurnosti u kaznenom pravu, implementiranom u članu 34. stav 2. Ustava RS, da se kazna određuje prema propisu koji je važio u vreme kad je delo učinjeno, izuzev kada je kasniji propis povoljniji za učinioca. Ističu da nije smetnja da se postupak izricanja upravnih mera sprovede nakon pravosnažno okončanog postupka kojim je utvrđena povreda konkurencije, jer smisao odredbe člana 38. st. 3. Zakona je u tome da se upravna mera mora izreći (obaveznost izricanja upravne mere kao posledica utvrđene povrede), a nebitno je u kom vremenskom periodu je izrečena. U obrazloženju osporenog rešenja dalje se navodi, a u vezi sa istaknutim prigovorom nemogućunosti izricanja mere nakon isteka roka od 3 godine, da se ne radi ni o kakvoj retroaktivnoj primeni sadašnjeg Zakona na situacije koje nisu bile predviđene u prethodnom zakonu, već se radi o primeni povoljnijeg zakona za stranku (član 6. stav 3. ZUP-a), pri čemu izraženo pravno shvatanje nije u suprotnosti sa odredbom člana 74. Zakona. Prema obrazloženju osporenog rešenja, zastarelost nije nastupila, jer iz same činjenice da je rok utvrđen novim zakonom, odnosno da nije bio utvrđen prethodnim zakonom, proizlazi da nije ni mogao da počne da teče pre stupanja na snagu zakona kojim je utvrđena mera zaštite konkurencije. Iz tog razloga je neosnovan predlog stanaka za obustavu postupka zbog zastarelosti. U obrazloženju se dalje navodi da su propisi o zaštiti konkurencije RS usklađeni sa evropskim pravom, u najvećoj mogućoj meri, u kojoj to zahteva proces pridruživanja, što automatski ne dovodi do neophodnosti da sva pitanja iz oblasti zaštite konkurencije budu regulisana na potpuno istovetan način. Čak i kada bi se primenile Smernice o načinu utvrđivnja novčanih kazni koje se izriču u skladu sa članom 23. stav 2. tačka a) Uredbe br.1/2003 (“Službeni list EU, C 210, 01.09.2006.), i pri istom relevantnom tržištu i za povredu u trajanju od jedne godine, izrečena mera bi bila veća. Naime, do visine iznosa mere zaštite konkurencije došlo se tako što je prvo utvrđena visina osnovnog iznosa mere i to primenom faktora težine i trajanja povrede konkurencije, a zatim je utvrđeno postojanje okolnosti koje utiču na smanjenje, odnosno povećanje osnovnog iznosa mere zaštite konkurencije. Elementi koji navedenu povredu konkurencije kvalifikuju kao veoma tešku, jesu priroda povrede konkurencije (sporazumi o cenama, kao sporazumi koji najviše štete konkurenciji), ukupan tržišni udeo učesnika sporazuma, geografska teritorija na kojoj je učinjena povreda, značaj ekonomskog sektora u kojem je došlo do povrede i dr. Savet komisije je u obrazloženju istakao da je utvrđivao postojanje drugih okolnosti koje utiču na korekciju osnovnog iznosa mere zaštite konkurencije, pri čemu je konstatovano da osam stranaka nije navelo nijednu okolnost koja prema njihovom shvatanju utiče na visinu mere i to H, G, Z, J, V, V, F i U, dok su S i F istakli da nisu učestvovali u horizontalnom sporazumu, niti su primenili sve odredbe kao drugi proizvođači lekova za koje je utvrđeno da su zabranjeni sporazumi, odnosno da nisu nastale štetne posledice. Što se tiče namera Savet komisije je u obrazloženju rešenja zaključio da su stranke bile svesne da svojom radnjom mogu povrediti konkrenciju, kao i da su sve radnje i preduzete da se konkrencija naruši, na osnovu čega je Savet komisije smatrao da nijedna stanka nije postupala nehatno, što bi se moglo uzeti kao olakšavajuća okolnost kod utvrđivanja iznosa mere zaštite konkurencije. Polazeći od prihoda stranaka ostvarenih u ... godini, primenom važećeg propisa, kriterijuma i svih okolnosti u konkretnom slučaju, utvrđen je iznos mere zaštite konkurencije za domaće proizvođače lekova u visini od ... % od ukupno ostvarenog godišnjeg prihoda u ... godini, a za veledrogerije u visini od ... % od ukupno ostvarenog godišnjeg prihoda u ... godini, a što je u svemu u skladu sa internim Smernicama komisije objavljenim na interet strani Komisije. U obrazloženju se dalje navodi da je Savet komisije razmotrio i druge predloge stanaka, kao što je predlog FF za izvođenje dokaza veštačenjem na okolnosti utvrđivanja posledica i težine povrede konkurencije i isti odbio kao neosnovan i suvišan, prvenstveno iz razloga što nije ispunjen opšti uslov da je neophodno utvrđivati određenu činjenicu.

Odredbom člana 70. st. 1. Zakona o zaštiti konkurencije (“Službeni glasnik RS” br.79/2005), propisano je da se u prekršajnom postupku primenjuju odredbe zakona kojima se uređuju prekršaji, a st. 2. istog člana da protiv učesnika na tržištu koji je učinio radnju sprečavanja, ograničavanja ili narušavanja konkurencije Komisija podnosi zahtev za pokretanje prekršajnog postupka nadležnom organu za prekršaje.

Odredbom člana 74. Zakona o zaštiti konkurencije (“Službeni glasnik RS” br.51/2009), propisano je da se na postupke koji su započeti do dana početka primene ovog zakona primenjuju propisi po kojima su započeti.

Tužioci osnovano u tužbama, navode da propisane sankcije kojima je određena mera zaštite konkurencije, u obliku obaveze plaćanja utvrđenog novčanog iznosa u osporenom rešenju, i po starom, i po novom zakonu, nisu istovrsne, niti imaju isti naziv, niti je identičan postupak u kome, se one izriču, niti je, pak, zakonski osnov za njihovo izricanje isti.

Po nalaženju suda, pri donošenju osporenog rešenja Komisije za zaštitu konkurencije nije bilo mesta primeni odredaba Zakona o zaštiti konkurencije (“Službeni glasnik RS” br.51/2009), u postupku u kome je presudom Upravnog suda III-2 U.6885/10 od 15.04.2011. godine potvrđeno rešenje Komisije za zaštitu konkurencije broj ... od ... godine, doneto primenom odredaba Zakona o zaštiti konkurencije (“Službeni glasnik RS” br.79/2005) i prekršajnom postupku pokrenutom od strane Komisije zahtevom od ... godine, po odredbama istog zakona, na osnovu citiranog člana 70. st. 2., koji je okončan donošenjem pravosnažne Odluke Prekršajnog suda u Beogradu P.br.33464/10 od 25.03.2010. godine, kojom se tužioci oslobađaju od krivice na osnovu odredbe člana 218. st. 1. tač. 1. u vezi čl. 6. st. 2. Zakona o prekršajima, jer delo za koje se terete u zahtevu za pokretanje prekršajnog postupka, nije prekršaj prema odredbama izmenjenog propisa. Dakle, osporenim rešenjem se nije mogla odrediti mera zaštite konkurencije sa nalogom uplate odgovarajućeg novčanog iznosa jer se radi o već pravosnažno prekršajno presuđenoj stvari. Dalje, kako je pravosnažnim rešenjem od .... godine, kojim je utvrđena povreda konkurencije, doneto primenom ranijeg propisa iz 2005. godine, a kako prekršajni postupak po tom zakonu nije bio okončan do stupanja na snagu važećeg zakona koji je počeo da se primenjuje od 01.01.2009. godine, to se, saglasno gore citiranom članu 74. Zakona o zaštiti konkurencije (“Službeni glasnik RS” br.51/2009) okončava po propisu na osnovu kojeg je i započeo. Isto tako, mera zaštite konkurencije po odredbama čl. 68. st. 3. Zakona o zaštiti konkurencije (“Službeni glasnik RS” br.51/2009), ne bi se mogla odrediti ni naplatiti protekom 3 godine od dana izvršenja radnje ili propuštanja roka, imajući u vidu vreme izvršenja radnje (... godina), jer je i taj rok, u konkretnom slučaju, za tužioce istekao.

Polazeći od iznetog i odredbe čl.33.stav 2. Zakona o upravnim sporovima (“Službeni glasnik RS” br.111/09), kojom je propisano da sud rešava bez održavanja usmene rasprave samo ako je predmet spora takav da očigledno ne iziskuje neposredno saslušanje stranaka i posebno utvrđivanje činjeničnog stanja, ili ako stranke na to izričito pristanu, Upravni sud je našao da su se, u konkretnom slučaju, stekli uslovi za odlučivanje o zakonitosti osporenog rešenja bez održavanja usmene rasprave. Odlučujući o predlogu pojedinih tužilaca da sud reši upravnu stvar u sporu pune jurisdikcije, sud smatra da utvrđeno činjenično stanje ne pruža za to pouzdan osnov.

Sa iznetih razloga, nalazeći da je osporenim rešenjem povređen zakon na štetu tužilaca, Upravni sud je primenom odredbe člana 40. stav 2. Zakona o upravnim sporovima odlučio kao u stavu prvom dispozitiva presude, saglasno odredbi člana 42. stav 1. istog Zakona.

Odluka o troškovima upravnog spora doneta je na osnovu odredbe čl. 74. Zakona o upravnim sporovima uz shodnu primenu odredbe čl. 163. st. 2. i st. 3. Zakona o parničnom postupku (“Službeni glasnik RS” br.72/11), kojim je propisano da je stranka dužna da u zahtevu opredeljeno navede troškove za koje traži naknadu i da je dužna da zahtev stavi najdocnije do završetka raspravljanja koje prethodi odlučivanju o troškovima. Kako tužilac u zahtevu za naknadu troškova upravnog spora nije opredelio koje troškove traži i u kojoj visini, to je odlučeno kao u stavu II dispozitiva ove presude.


PRESUĐENO U UPRAVNOM SUDU
dana 10.05.2012. godine, 1 U. 2553/12

Zapisničar Predsednik veća-sudija
LJiljana Petrović,s.r. dr Jadranka Injac,s.r.

Za tačnost otpravka
upravitelj pisarnice
Dejan Đurić

Nazad

Presuda 1 U 2553-12 od 10.05.2012.-zaštita konkurencije

Prečice